လူငယ္ကဗ်ာဆရာ ညီလင္းႏုိင္၊ ရဲရင့္လမင္း၊ ဆူးရဲ တုိ႔နဲ႔ အြန္လုိင္း လူငယ္ ကဗ်ာ စကား၀ုိင္း

၁။ ေအာင္ခ်ိမ့္အစ မုိဃ္းေဇာ္ အဆုံး ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္တုန္းက အႏုပညာၾသဇာနဲ႔ ၀ါသမၻာ တည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ့ၾကတဲ့ ၀ါရင့္ကဗ်ာဆရာ အမ်ားစု အေနနဲ႔ ေခတ္နဲ႔အညီ ကဗ်ာေရးဟန္အသစ္ေတြဆက္ မဖန္တီးႏုိင္ေတာ့ဘဲေခတ္ေပၚကဗ်ာအေဟာင္းထဲမွာပဲ ရပ္တန္႔က်န္ေနခဲ့ၾကၿပီလို႔ ကုိယ္ ထင္တယ္။ အာရုံခံစားပုံ လတ္ဆတ္ၿပီး လူငယ္ဆန္တဲ့ ေနမ်ဳိး၊ ပုိင္၊ ေမာင္ေဆးရုိး၊ မင္းေဆြႏွစ္၊ ႏုိင္မြန္ေအာင္သြင္၊ ခရမ္းျပာထက္လူ၊ခုိင္ၿမဲေက်ာ္စြာ၊ ေမာင္ဖီလာ၊ ကုိေရြး သူတုိ႔ကေတာ့ ျခြင္းခ်က္ေပါ့ေလ။ ကဲ ညီေလးတုိ႔ အျမင္ကုိ ေျပာပါဦး။


ညီလင္းႏုိင္ - လူေတြေႀကာင္႔ ေခတ္ဟာေရြ႕ေနတယ္၊ ေရြ႕ေနတဲ႔ေခတ္နဲ႔အညီ ေခတ္အဆက္ဆက္က ကဗ်ာဆရာေတြရဲ႕ ကဗ်ာေတြဟာလည္း ေရြ႕ေနတယ္။ အရင္ကလည္းေရြ႕ခဲ႔တယ္.... အခုလည္းေရြ႕ေနတယ္... ေနာက္လည္း ေရြ႕ဦးမယ္။ အေရြ႕အတိုင္းလိုက္ပါစီးဆင္းလာတဲ႔ဆရာေတြရွိေနေတာ႔ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ပိုအားရွိတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ၿမင္မိပါတယ္။

ရဲရင့္လမင္း - ခတ္ေပၚကဗ်ာေရစီးကိုအထိုက္အေလ်ာက္ျဖတ္သန္းခြင့္ရခ့ဲလို႔ အထက္ပါဆရာသမားေတြအျပင္ အျခားေသာဆရာသမားေတြရဲ႕ ကဗ်ာေတြကိုလည္း ဖတ္ရႈ၊ေလ့လာ၊ခံစားခြင့္ရခ့ဲပါတယ္။ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ခ့ဲတ့ဲ ကဗ်ာေတြရိွသလို၊မၾကိဳက္တာေတြလည္းရိွခ့ဲပါတယ္။ေခတ္ေပၚကဗ်ာရဲ႕ အဓိကျပႆနာကေတာ့ အနက္ဝွက္လြန္းတယ္။နားလည္ဖို႔မလြယ္ဘူး။အ့ဲဒီလို အေနအထားေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ျဖတ္သန္းခ့ဲရတာပါ။ဒါေပမယ့္လည္းအခုခ်ိန္မွာေတာ့ ေခတ္ေပၚကဗ်ာဟာ သူ႔ျဖတ္သန္းမႈနဲ႔သူ သူ႔ဟန္နဲ႔သူ အခိုင္အမာရပ္တည္ေနခ့ဲပါျပီ။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ကိုယ့္ေရွ႕ကဆရာသမားေတြ ေဖာက္ခ့ဲ၊ေလွ်ာက္ခ့ဲၾကတ့ဲလမ္းကို အတိအက်ေလးစားျပီးသားပါ။   ကဗ်ာဆိုတာကလည္း ေခတ္စနစ္ လူမႈဝန္းက်င္နဲ႔အညီ ေရြ႕ေနတာဆိုေတာ့ အခုေခတ္မွာျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာေနတ့ဲ ကဗ်ာပံုစံေတြ၊အယူအဆေတြနဲ႔ ေခတ္ေပၚကဗ်ာကိုယွဥ္ၾကည့္လို႔ကေတာ့ အရာရာကြာျခားေနမွာပါပဲ။ဒါကိုကဗ်ာသမားတိုင္းက နားလည္လက္ခံႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။    ကိုယ့္ေရွ႕က ဆရာသမားေတြအေနနဲ႔ ေရးဟန္အသစ္ေတြ ကဗ်ာပံုစံ အသစ္ေတြကို ဆက္လက္ ဖန္တီးသည္ျဖစ္ေစ၊မဖန္တီးေတာ့သည္ျဖစ္ေစ လူငယ္ကဗ်ာသမားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘာမွ ေျပာစရာမရိွပါဘူး။ကိုယ္ယံုၾကည္တ့ဲလမ္းကို ကိုယ္ဆက္ေလွ်ာက္ဖို႔ပဲ အေလးထားပါတယ္။

ဆူးရဲ - အဲဒါကေတာ႔ အဲဒီဆရာေတြေခတ္တင္မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လက္ရွိျဖတ္သန္းေနတဲ႔ေခတ္မွာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ေခတ္ၿပိဳင္လို႔ေျပာလို႔ရမယ္ ကဗ်ာဆရာေတြအမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ေရးေနၾကတာကေတာ႔ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားအလိုက္ေရာ၊ ပံုသ႑ာန္ေရာ အစံုအလင္ေပါ႔။ တခ်ိဳ႕လည္း ကိုယ္ယံုၾကည္ရာတစ္ခုတည္းကို တရားေသဆုပ္ကိုင္ေရးသားေနသူေတြရွိသလို၊ အသစ္အသစ္ျဖစ္ထြန္းလာေနတဲ႔ေခတ္စနစ္နဲ႔အၿပိဳင္ ခ်ဲ႕ထြင္ေရြ႔လ်ားေရးသားေနသူေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒါကိုေတာ႔ ဘယ္သူက်န္ခဲ႔ရေကာင္းလား ၊ ဘယ္သူေရြ႕ရေကာင္းလားဆိုၿပီး အျပစ္တစ္ခုရယ္လို႔ေတာ႔ မျမင္မိပါဘူး။

၂။ ညီေလးတုိ႔က ၂၀၁၀ အလြန္မွာ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေနာက္ဆုံး မ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြေပ့ါ။ ေခတ္ၿပဳိင္ျမန္မာကဗ်ာရဲ့ အနာဂတ္အလားအလာက ညီေလးတုိ႔ ရဲ့ အႏုပညာ ဖန္တီးမႈအေပၚမွာ မူတည္ေနၿပီ။ ေခတ္ၿပဳိင္ျမန္မာကဗ်ာယဥ္ေက်းမႈ အသစ္ဟာလည္း ညီေလးတုိ႔ လက္ထဲ ေရာက္ေနၿပီလို႔ ကိုယ္ ယူဆတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြနဲ႔ လူမႈေရးနဲ႔ အႏုပညာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈ သိပ္မရွိတဲ့ ၀ါရင့္ကဗ်ာဆရာေတြက ေနာက္ဆုံး မ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္ေတြ ေပၚထြက္ေနၿပီဆုိတာ သတိမထားမိၾကေသးဘူး။ တခ်ဳိ႔ ကဗ်ာဆရာေတြအယ္ဒီတာေတြက်ေတာ့လည္း သတိထားမိေပမဲ့ လူငယ္ေတြကုိ အသိအမွတ္ျပဳ တန္ဖုိးထား ေနရာေပးဖုိ႔ ၀န္ေလးတြန္႔ဆုတ္ေနၾကေသးတယ္။ သူတုိ႔ကုိ ဘာေျပာခ်င္လဲ။


ညီလင္းႏုိင္ - ေခတ္အဆက္ဆက္ကတည္းက ၿဖစ္ေလ႔ၿဖစ္ထရွိေနတဲ႔ သမားရိုးက်ကိစၥတစ္ခုလို႔ပဲ ကြ်န္ေတာ္ ၿမင္မိပါတယ္ အစ္ကို။ လူႀကီးဟာ လူငယ္ဘဝကေနလာတယ္ဆိုတာကို မေမ႔တဲ႔ဆရာေတြ ရွိေနမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဘာပဲၿဖစ္ေစ... ေရွ႕ကဆရာေတြမရွိခဲ႔ရင္ ကြ်န္ေတာ္လည္း မရွိႏိူင္တာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဆရာေတြ တန္ဖိုးထားႏိူင္ေလာက္တဲ႔အထိ  တန္ဖိုးရွိ တန္းဝင္တဲ႔ အႏုပညာပစၥည္းေတြ ဖန္တီး ၿပႏိူင္ဖို႔က ကြ်န္ေတာ္တို႔အေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္လို႔ပဲ ခံယူထားပါတယ္။

ရဲရင့္လမင္း - ခတ္ကို လူငယ္ေတြကပဲဦးေဆာင္တယ္ဆိုတာ အခု လူလတ္ပိုင္း လူၾကီးပိုင္းေရာက္သြားတ့ဲ သူေတြကပိုသိမွာပါ။သူတို႔ေတြကလူငယ္ဘဝကို ကိုယ္ေတြထက္အရင္ျဖတ္သန္းခ့ဲၾကတာပါ။ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီကို လက္လႊဲလက္ေျပာင္း သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ လႊဲအပ္စရာမလိုဘူးလို႔ယူဆပါတယ္။တကယ္ျဖစ္သင့္တာက လူၾကီးေတြက လူငယ္ေတြကို လက္ဆင့္ကမ္းျပီး ေခတ္ရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြကိုပါ ျဖည့္ျပီးနားလည္ေပးမယ္ဆိုရင္ ဒီကိစၥေတြက ျငိမ္းသြားမွာပါ။      လူငယ္ကဗ်ာသမားေတြကိုသတိမထားမိတ့ဲသူေတြကေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ ေခတ္ကဗ်ာေတြနဲ႔ အလွမ္းေဝးေဝးမွာေနလို႔ပဲျဖစ္မွာပါ။ေနရာေပးဖို႔တြန္႔ဆုတ္ေနတ့ဲလူေတြ၊ေနရာမေပးခ်င္တ့ဲလူေတြကိုေတာ့ ဘာမွေျပာစရာမရွိသလို ကိုယ္ေတြကို နားလည္လက္ခံေပးႏိုင္တ့ဲ သူေတြနဲ႔ပဲ အနာဂတ္ကဗ်ာ ခရီးကိုဆက္ရမွာပါ။


ဆူးရဲ - အစ္ကိုေျပာသလို ေခတ္ၿပိဳင္ျမန္မာကဗ်ာရဲ႔ အနာဂတ္အလားအလာက ကြၽန္ေတာ္တို႔အနုပညာဖန္တီးမႈေပၚ
မူတည္ေနၿပီ၊ ျမန္မာကဗ်ာယဥ္ေက်းမႈအသစ္ဟာလည္းကြၽန္ေတာ္တို႔လက္ထဲေရာက္ေနၿပီဆိုရင္ေတာ႔
ကြၽန္ေတာ္တို႔အတြက္ အမွန္တကယ္တာဝန္ႀကီးသြားပါၿပီ။ ဟုတ္ပါတယ္။ ကိုယ္႔ကဗ်ာကိုယ္ေရးၿပီး ဒီအခ်က္ကိုေမ႔ေနခဲ႔ရင္ေတာင္ ဒါကိုျငင္းဆန္ေရွာင္လႊဲသြားဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္မခံခ်င္ဘူးဆိုရင္ေတာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပုခံုးေပၚက်လာမွာပါပဲ။ လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြနဲ႔ လူမႈေရးအနုပညာထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈသိပ္မရွိတဲ႔ ဝါရင္႔ကဗ်ာဆရာေတြက ေနာက္ဆံုးမ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္ေတြ ေပၚထြက္ေနၿပီဆိုတာ သတိမထားမိၾကေသးဘူး။ တခ်ိဳ႔ကဗ်ာဆရာေတြက်ေတာ႔လည္း သတိထားမိေပမယ္႔ လူငယ္ေတြကိုအသိအမွတ္ျပဳတန္ဖိုးထားေနရာေပးဖို႔ ဝန္ေလးတြန္႔ဆုတ္ေနၾကေသးတယ္ဆိုတာကေတာ႔ လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြအေပၚ အျပည္႔အဝမယံုၾကည္ရဲေသးတာ ျဖစ္နိုင္သလို၊ လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြရဲ႔အေရးအသားေတြက သူတို႔လက္ခံထားတဲ႔အယူအဆေတြနဲ႔ ေသြဖယ္ေနတာ(ဒါမွမဟုတ္) သူတို႔အာရံုခံစားမႈနဲ႔ နွစ္သက္လက္ခံနိုင္စြမ္းမရွိေသးတာလည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကြၽန္ေတာ္ေျပာၾကည္႔ခ်င္တာ တစ္ခုေတာ႔ရွိတယ္။ ကဗ်ာယၪ္ေက်းမႈအေျပာင္းအလဲဟာ နိုင္ငံေရးယၪ္ေက်းမႈနဲ႔ ဆက္စပ္သက္ဆိုင္ေနလိမ္႔မယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၂၀ ရာစုျမန္မာကဗ်ာယၪ္ေက်းမႈရဲ႔ အသစ္အသစ္ေျပာင္းလဲျဖစ္ထြန္းမႈေတြကိုျပန္ၾကည္႔ရင္ ဝံသာနုကဗ်ာလႈပ္ရွားမႈ (1920) ၊ ေခတ္စမ္းကဗ်ာလႈပ္ရွားမႈ (1930) ၊ စစ္ၿပီးေခတ္ (1945)အလြန္ စာေပသစ္ကဗ်ာလႈပ္ရွားမႈ ၊ မိုးေဝကဗ်ာလႈပ္ရွားမႈ (1970)တဝိုက္ ၊ အေရးအခင္းအလြန္ (1990)ဝန္းက်င္ ေခတ္ေပၚကဗ်ာအခ်ိဳးအေကြ႔ စတဲ႔ကဗ်ာယၪ္ေက်းမႈေျပာင္းလဲပံုအဆင္႔ဆင္႔ဟာ နိုင္ငံေရးယၪ္ေက်းမႈ(Political Culture)အလိုအရ ေျပာင္းလဲျဖစ္ထြန္းလာခဲ႔တယ္လို႔ ယူဆထင္ျမင္မိတယ္။ နိုင္ငံေရးယၪ္ေက်းမႈေျပာင္းလဲလာတာနဲ႔အမ်ွ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႔ စိတ္/ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ေငြေၾကး ၊ ရုပ္ဝတၳဳ စတဲ႔အေျပာင္းအလဲပံုရိပ္မွန္သမ်ွဟာ အဲဒီေခတ္ရဲ႔ကဗ်ာမွာ လာရိုက္ခတ္မွာပါပဲ။ ဒီေန႔ေခတ္မွာလည္း ျမန္မာ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႔ ဒီမိုကေရစီအရိပ္အေရာင္နဲ႔ အထိုက္အေလ်ာက္ပြင္႔လင္းျမင္သာလာမႈ ၊ လူေနမႈစရိုက္လကၡဏာ ၊ လက္ကိုင္ဖုန္းတြင္က်ယ္လာမႈ၊ Facebook ၊ sexy ၊ စကပ္တို ၊ ကိုရီးယားဆံပင္(ေကာင္းတာ၊ ဆိုးတာအသာထား) စတဲ႔ျဖစ္ထြန္းေနမႈအရာအားလံုးဟာ ဒီေန႔ေခတ္ျမန္မာကဗ်ာမွာ စကားလံုး/စာသားအစုအေဝးအျဖစ္ မလြဲမေသြပါကိုပါလာမွာပါ။ ရုပ္ၾကမ္းဆန္ဆန္ေျပာရရင္ ေခတ္က ကလက္ေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီေခတ္နဲ႔အျပိဳင္ျဖစ္ထြန္းေနတဲ႔ကဗ်ာကလည္း အနည္းနဲ႔အမ်ားဆိုသလို ကလက္ေနပါလိမ္႔မယ္။ အစြဲအလန္းႀကီးတဲ႔ဆရာေတြအေနနဲ႔လည္း ဒါကိုမ်က္စိဆံပင္ေမႊးစူးေနမယ္႔အစား ေခတ္ကိုျဖန္႔က်က္နားလည္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြအေနနဲ႔လည္း ကဗ်ာယၪ္ေက်းမႈအသစ္တစ္ခုဆိုတာ လြယ္လြယ္နဲ႔ေတာ႔ တည္ေဆာက္ယူလို႔မရဘူးဆိုတာ နားလည္ထားရမွာပါ။

၃။ လက္ရွိ အေျခအေနအရ ၂၀၁၀ အလြန္ ေခတ္ၿပဳိင္ျမန္မာကဗ်ာ အခင္းအက်င္းမွာ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာအျပင္ အယ္လ္ပီ ၊ နီယုိေမာ္ဒန္၊ ကြန္ဆက္ျခဴရယ္၊ စမ္းသပ္၊ စကားေျပကဗ်ာ၊ ဖလာ့ဖ္ စသျဖင့္ ကဗ်ာအမ်ဳိးအစားသစ္ေတြ အယူအဆေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေနၾကတယ္။ အဲဒီ ကဗ်ာအယူအဆ/ အႏုပညာ လက္ရာေတြအေပၚ ညီေလးတုိ႔ရဲ့ အျမင္။

ညီလင္းႏုိင္ - သူ႔အႀကိဳက္ ကိုယ္႔အႀကိဳက္ သူသန္ရာ ကိုယ္သန္ရာအတိုင္း ခ်ဲ႕ထြင္ေနတယ္လို႔ပဲ ၿမင္မိပါတယ္။ ပင္မေရစီးေႀကာင္း Rock ကေနတစ္ဆင္႔ Heavy , Metal , Trash , Alternative , Punk , အစရွိတဲ႔ ေခတ္ရဲ႕ ရင္ဘတ္ႀကီးထဲကို တည္႕တည္႕ထိမွန္ႏိူင္မယ္လို႔ ယူဆၿပီး ကိုယ္႔သန္ရာသန္ရာအတိုင္း ေလွ်ာက္ခဲ႔ႀကသလိုေပါ႔ အစ္ကို။ ကြ်န္ေတာ္ႀကိဳက္သည္ၿဖစ္ေစ မႀကိဳက္သည္ၿဖစ္ေစ အၿခားလမ္းေႀကာင္းေတြလည္း တည္ရွိေနမွာပါပဲ။ အဓိကကေတာ႔ ကိုယ္႔လမ္းကိုယ္ေလွ်ာက္ေနခ်ိန္ ၿမက္ကေလးတစ္ပင္ ခလုတ္မတိုက္ခဲ႔မိဖို႔ပဲ အေရးႀကီးပါတယ္။

ရဲရင့္လမင္း - ဟုတ္ပါတယ္။အခုေခတ္ျပိဳင္ျမန္မာ ကဗ်ာအေခင္းအက်င္းမွာ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားအသစ္ေတြ အယူအဆအသစ္ေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေခတ္ျပိဳင္ကဗ်ာဟာ သက္ဝင္လႈပ္ရွားေနပါတယ္။ပန္းျခံၾကီးတစ္ခုထဲမွာ ဘာပန္းေတြပဲပြင့္ပြင့္ေပါ့ဗ်ာ ဒီဥယ်ာဥ္ၾကီးလွပေဝဆာဖို႔ရည္ရြယ္တာဆိုရင္ေတာ့ ဘာပန္းပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါက္ေရာက္ရွင္သန္ခြင့္ရိွတယ္လို႔ျမင္တယ္။  ဒီေမးခြန္းနဲ႔ သက္ဆိုင္ေပမယ့္လည္း ျပန္လွန္ေဆြးေႏြးခ်င္တာေလးရိွပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲျဖစ္ခ်င္ေနတာေလးပါ။ ၁၉၉၆ ကၽြန္ေတာ္အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝတုန္းက ျမန္မာစာမွာ သင္ခ့ဲရပါတယ္ "စာဗူးေတာင္း"လိုကဗ်ာမ်ိုးေပါ့။ အ့ဲဒီကေနမွ အျပင္ေလာကထဲေရာက္လာေတာ့ ဆရာတာရာမင္းေဝ ရဲ႕ကဗ်ာေတြ စာေတြဖတ္လာရပါတယ္။ေျပာခ်င္တာက ျမန္မာစာသင္ရိုးညႊန္းတန္းက ကဗ်ာေတြနဲ႔ အျပင္ေလာကမွာ တကယ္ျဖစ္ေပၚေနတ့ဲကဗ်ာေတြက အရမ္းကို ကြာဟေနတာပါ။အယူအဆ၊အေတြးအေခၚ၊ကဗ်ာပံုစံ အားလံုးကိုကြဲျပားေနတာပါ။အ့ဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြအေနနဲ႔ ကဗ်ာအႏုပညာကို ေခတ္ကာလနဲ႔ အညီ ေက်ာင္းသားဘဝမွာကတည္းက ရင္းႏွီးေစခ်င္တာပါ။ျမန္မာစာသင္ရိုးညႊန္းတန္းမွာ ဆရာေမာင္ေခ်ာႏြယ္၊ဆရာေအာင္ခ်ိမ့္၊ဆရာေဖာ္ေဝး၊ဆရာၾကည္ေမာင္သန္း စသျဖင့္ ဆရာသမားေတြရဲ႕ ကဗ်ာေတြကိုလည္း ေဖၚျပေပးသင့္တယ္လို႔ယူဆမိပါတယ္။အ့ဲဒီလို ေဖာ္ျပေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္လည္း ဘာေတြလိုအပ္တယ္၊ဘာေတြကိုဘယ္လို ေတာင္းဆိုသင့္တယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ မသိပါဘူး။တကယ္သိနားလည္တ့ဲ ဆရာသမားေတြကလမ္းျပျပီး ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။

ဆူးရဲ - လက္ရွိပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာအျပင္ အယ္လ္ပီ၊ နီယိုေမာ္ဒန္၊ ကြန္ဆက္ျခဴရယ္၊ စမ္းသပ္၊ စကားေျပကဗ်ာ၊ ဖလာ႔ဖ္၊ စတဲ႔ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြရဲ႔ အယူအဆနဲ႔အနုပညာလက္ရာေတြအေပၚသံုးသပ္ဖို႔ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္႔အေနနဲ႔ ေလာေလာဆယ္ မလြယ္ေသးပါဘူး။ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားတစ္ခုခ်င္းစီမွာကိုက တကၠနစ္ေတြက အရမ္းက်ယ္ျပန္႔လြန္းပါတယ္။ ေလ႔လာေနရင္းနဲ႔ကို ေလ႔လာလို႔မကုန္နိုင္တဲ႔အရာေတြပါ။ ဒါေပမယ္႔ လက္ရွိအခ်ိန္အထိေလ႔လာမိသေလာက္ေတာ႔ အမ်ိဳးအစားတစ္ခုခ်င္းစီအေပၚမွာ အျပည္႔အဝလက္ခံထားတာမ်ိဳး မရွိေသးပါဘူး။ အမ်ိဳးအစားတစ္ခုခ်င္းစီမွာ ကြၽန္ေတာ္နွစ္သက္လက္ခံထားတဲ႔အခ်က္ေတြရွိသလို ၊ လက္မခံနိုင္ေသးတဲ႔အခ်က္ေတြလည္း ရွိေနပါေသးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္႔အေနနဲ႔ ေလာေလာဆယ္ ဒီေလာက္ပဲေျပာပါရေစ။

၄။ အဲဒီ ေခတ္ၿပဳိင္ကဗ်ာေတြထဲက ညီေလးတုိ႔ အာရုံတိမ္းညြတ္မႈ ရွိတဲ့ ကဗ်ာအမ်ဳိးအစား။ အဲဒီ ကဗ်ာေဗဒအေပၚ နားလည္ခံယူထားပုံ အႏွစ္ခ်ဳပ္။ တကယ္လို႔ ညီေလးတုိ႔ လက္ရွိေရးေနတဲ့ ကဗ်ာအႏုပညာလက္ရာ ေတြကုိ ဖန္တီးသူကုိယ္တုိင္ အမွတ္တံဆိပ္တစ္ခုခု ခြဲျခားေျပာျပပါ။ ကုိယ့္ အႏုပညာကုိယ္ တျခားသူေတြနဲ႔ ကြဲျပားျခားနားေအာင္ ေျပာပါလို႔ ေမးရင္ ဘယ္လိုေျဖၾကမလဲ။ တခ်ဳိ႔ ကဗ်ာဆရာေတြ/ ကဗ်ာဖတ္သူေတြကေတာ့ ကဗ်ာအႏုပညာကုိ အမည္အမွတ္တံဆိပ္ေတြ တပ္တာအေပၚယံ ကိစၥေတြပဲလို႔ ယူဆၿပီး ႏွစ္သက္လက္ခံမႈ မရွိၾကဘူး။ ကုိယ့္ အျမင္ေျပာရရင္ ကဗ်ာကုိယ္တုိ္င္ကုိကတျခား အႏုပညာ အမ်ဳိးအစားေတြနဲ႔ ကြဲျပားျခားနားေနတဲ့ စာေပပုံသ႑ာန္တစ္မ်ဳိးပဲေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ ေမးတာပါ။


ညီလင္းႏုိင္ - လူတစ္ေယာက္ရဲ႕တန္ဖိုးဟာ သူၿဖတ္သန္းေက်ာ္လႊားေနတဲ႔ေခတ္ႀကီးက သူ႔ပခံုးေပၚတင္ေပးလိုက္တဲ႔ သမိုင္းတာဝန္ကို သူဘယ္ေလာက္သယ္ပိုးထမ္းေဆာင္ခဲ႔တယ္ဆိုတဲ႔အခ်က္နဲ႔တိုင္းတာရမွာပဲ " ဆရာႀကီးဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ႕ အဲဒီနာမည္ေက်ာ္ စကားတစ္ခြန္းက ကြ်န္ေတာ္႔စိတ္ထဲ စိုက္ဝင္ေနပါတယ္ အစ္ကို။ ေခတ္ကို တိုက္ရိုက္ထင္ဟပ္ၿပႏိူင္တဲ႔ ကဗ်ာေတြကို ကြ်န္ေတာ္ ပိုရင္ခုန္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ ကြ်န္ေတာ္႔စိတ္အတြင္းသားထဲ စိုက္ဝင္လာတဲ႔အတိုင္း ကြ်န္ေတာ္ ဖန္တီးၿဖစ္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ဒီေန႔ဖန္တီးၿဖစ္တဲ႔ လက္ရာဟာ တစ္သက္စာ မဟုတ္တာမို႔၊ ကြ်န္ေတာ္႔ကိုယ္ကြ်န္ေတာ္ တံဆိပ္တပ္ထားလည္း ေနာင္တစ္ခ်ိန္ အေရြ႕အတိုင္း ၿပန္ၿဖဳတ္ ၿပန္တပ္ေနရဦးမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အဲဒီေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္အမည္မတပ္လည္း ကဗ်ာေဗဒပညာရွင္ေတြကေတာ႔ တပ္ေနမွာပါပဲ။ ေသခ်ာတာကေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္႔ဖန္တီးမႈေတြဟာ ေခတ္ကို မ်က္နွာလႊဲတာမ်ိဳး မၿဖစ္ေစရပါဘူး။

ရဲရင့္လမင္း - အာရံုတိမ္းညႊတ္မႈရိွတ့ဲ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားဆိုတာထက္ ယခုလက္ရိွကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြကို လက္လွမ္းမီသလိုေလ့လာေနရပါတယ္။ျပည္ပေရာက္ေနတ့ဲအတြက္ ျပည္တြင္းက ထြက္သမွ် ပရင့္စာေပေတြကို ဖတ္ရႈ႕ခြင့္သိပ္မရပါဘူး။အြန္လိုင္းေပၚကေနတဆင့္ အခ်ိန္ရသလို ေလ့လာေနရတာပါ။အ့ဲဒီအတြက္လည္း အားနည္းခ်က္ေတြက မ်ားပါတယ္။အခုကၽြန္ေတာ္ေရးေနတ့ဲကဗ်ာေတြကို ကိုယ္တိုင္က တံဆိပ္မကပ္ခ်င္ေပမယ့္လည္း ကိုယ္မကပ္ရင္ တျခားသူကလာကပ္မွာဆိုေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ပဲ ကပ္လိုက္ပါ့မယ္။ရႈပ္ေထြးက်ယ္ျပန္႔လာတ့ဲေခတ္၊စနစ္၊ယဥ္ေက်းမႈ၊ဘာသာတရား၊ဘာသာစကား၊နည္းပညာ၊သိပၸံပညာ၊အနာဂတ္လူ႔ အခြင့္အေရး စသည္ျဖင့္မ်ားေျမာင္လွစြာေသာ လူမႈဘဝတြန္းထိုးရိုက္ပုတ္မႈေတြၾကားက ေခတ္ကိုထင္ဟပ္ေစႏိုင္မယ့္ အာရံုခံစားပံုေတြနဲ႔ Hybrid ဆန္တ့ဲအေရးအသားေတြပါပဲ။ကိုယ့္အႏုပညာကို တျခားသူေတြနဲ႔ကြဲျပားျခားနားေစခ်င္တာကေတာ့ အႏုပညာသမားတိုင္းရဲ႕ရင္ထဲကဆႏၵပါပဲ။ကြဲမကြဲကေတာ့ ခံစားအားေပးသူေတြရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္က ပိုျပီးအရာေရာက္ပါမယ္။

ဆူးရဲ - ေစာေစာက ကြၽန္ေတာ္အေပၚမွာေျပာခဲ႔သလိုပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္႔ကဗ်ာေတြမွာ မတူကြဲျပားတဲ႔ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြဆီက နွစ္သက္လက္ခံမိတဲ႔အခ်က္တခ်ိဳ႔ကို ယူငင္သံုးစြဲထားတာမ်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ ၪပမာ- နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ႔ ေခတ္စနစ္နဲ႔ ေခတ္ျပိဳင္လူမႈဝန္းက်င္အေပၚအျမင္ ၊ အယ္လ္ပီ(ျမန္မာ) ရဲ႔ ဘာသာစကားအလုပ္လုပ္ပံုတခ်ိဳ႔၊ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာရဲ႔ ကဗ်ာဘာသာစကားသံုးစြဲမႈ၊ ေနာက္ၿပီး အရပ္သံုးဘာသာစကားအေရာအေနွာ စတာေတြေပါ႔။ ေလာေလာဆယ္ ကြၽန္ေတာ္႔အေရးအသားပံုစံကိုေတာ႔ Hybrid ကဗ်ာေတြလို႔ ေယဘုယ်သတ္မွတ္ရင္ ပိုအဆင္ေျပနိုင္မယ္ ထင္ပါတယ္။ကဗ်ာအနုပညာကို အမည္အမွတ္တံဆိပ္ေတြ တပ္ဖို႔၊ မတပ္ဖို႔ဆိုတာကေတာ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကဗ်ာစေရးစၪ္တုန္းက ဒီကဗ်ာကိုဘယ္လိုတံဆိပ္တပ္ၿပီး ေရးလိုက္မယ္၊ ဘယ္တံဆိပ္ေအာက္ ဝင္ေရးလိုက္မယ္ဆိုတာမ်ိဳးေတာ႔ မရွိခဲ႔ဘူးေပါ႔။ ဒါေပမယ္႔ ေရးရင္း ေလ႔လာရင္းနဲ႔ပဲ ကိုယ္အာရံုတိမ္းညႊတ္တဲ႔ေရးဟန္က ဘယ္လိုအမည္အမွတ္တံဆိပ္တစ္ခုခုနဲ႔ (တစ္ခုထက္မကတာမ်ိဳးနဲ႔) အႀကံဳးဝင္သက္ဆိုင္ေနတာေတြကို ေတြ႔လာရတာမ်ိဳးပါ။ ကိုယ္႔ကဗ်ာကို အမည္အမွတ္တံဆိပ္တပ္ဖို႔က ကိုယ္တိုင္ရဲ႔ ကဗ်ာဆိုင္ရာအယူအဆ သေဘာတရားေတြအေပၚ ေလ႔လာအားနဲ႔လည္း သက္ဆိုင္ပါလိမ္႔မယ္။ ကဗ်ာအနုပညာကိုအမွတ္တံဆိပ္ တပ္သင္႔၊ မတပ္သင္႔ကေတာ႔ အျငင္းပြားဖြယ္ရာကိစၥတစ္ခုအျဖစ္ ျမန္မာကဗ်ာေလာကမွာ ဆက္ရွိေနလိမ္႔ဦးမယ္ ထင္ပါတယ္။

၅။ ညီေလးတုိ႔ အေနနဲ႔ ကဗ်ာအႏုပညာ လက္ရာတစ္ခုကုိ ဘယ္လို အေတြးအေခၚ ဘယ္လို အာရုံခံစားပုံ ဘယ္လို အတတ္ပညာပုိင္း နည္းစနစ္ပုိင္းေတြနဲ႔ ေရးသားဖန္တီးေနၾကသလဲ။ ကဗ်ာေရးသားျခင္းရဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာ ဘယ္လို ေနာက္ခံ အယူအဆနဲ႔ ခံယူ ယုံၾကည္ခ်က္ေတြ ရွိေနၾကသလဲ။

ညီလင္းႏုိင္ - ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ေႀကာင္႔ ဘယ္သူမွ တစ္မဂ္ တစ္ဖိုလ္ရမသြားရင္ေတာင္ ၿဖတ္သန္းေနတဲ႔ေခတ္ကို ကိုယ္စားၿပဳႏိူင္ဖို႔ေတာ႔ တာဝန္ယူတတ္ရမယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ယံုႀကည္ထားပါတယ္ အစ္ကို။ အဲဒီေတာ႔ ေန႔စဥ္ထိေတြ႕ေနရတဲ႔ ေခတ္ကေပးလိုက္တဲ႔ အရာေတြကို လက္ခံရရွိခဲ႔တဲ႔အတိုင္းပဲ အနီးစပ္ဆံုး တင္ၿပႏိူင္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္႔ကဗ်ာေတြ ကြ်န္ေတာ္ေၿပာသလို ၿဖစ္မေနရင္ ကြ်န္ေတာ္ ညံ႕ေနေသးလို႔ပါပဲ။

ရဲရင့္လမင္း - အတတ္ပညာ နည္းစနစ္ပိုင္းအေနနဲ႔ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာကဗ်ာအကယ္ဒမီ သင္တန္းေက်ာင္းေတြမရိွေသးပါဘူး။ လက္ေတြ႔ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခ့ဲမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အတိုင္းထက္အလြန္ပါပဲ။(အရမ္းကိုခက္ခဲေနေသးတ့ဲကိစၥပါ။)နည္းစနစ္ပိုင္းရယ္လို႔ေတာ့ေျပာလို႔မရပါဘူး။ ကိုယ္ေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ေရွ႕ကဆရာေတြရဲ႕ေရးဟန္ေတြ၊အယူအဆေတြ၊ကဗ်ာေဝဖန္ေရးေဆာင္းပါးေတြ၊ဘာသာျပန္ကဗ်ာေတြ အားလံုးကို အဆင္ေျပသလိုေလ့လာခ့ဲရပါတယ္။ အခုေခတ္အေနအထားမွာေတာ့ အြန္လိုင္းကေနတဆင့္ ကြန္ဆက္ျခဴရယ္၊နီယိုေမာ္ဒန္၊အယ္လ္ပီစသည္ျဖင့္ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေလ့လာခြင့္ရေနတယ္ဆိုတာပါပဲ။ အေတြးအေခၚနဲ႔ အာရံုခံစားမႈအပိုင္းကေတာ့ေခတ္နဲ႔တိုက္ရိုက္ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ လူငယ္ကဗ်ာဆရာေတြအေနနဲ႔ ေခတ္အေပၚအျမင္စူးရွဖို႔ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။ အ့ဲလိုမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ အာရံုခံစားပံု အေတြးအေခၚ အားလံုးဟာ up to date မျဖစ္ပဲ က်န္ခ့ဲမွာပါပဲ။အခုလို နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အရမ္းကို ျမန္ဆန္သြက္လက္ေနတ့ဲေခတ္ၾကီးထဲမွာ ကိုယ္ယံုၾကည္ရာ ကဗ်ာအႏုပညာနဲ႔ လူနဲ႔လူ႔ပတ္ဝန္းက်င္ အက်ိဳးကို အက်ိုးျပဳထင္ဟပ္ေစခ်င္တာပါပဲ။

ဆူးရဲ - တခါတေလက် တျခားအလုပ္တစ္ခုခုကိုလုပ္ေနရင္းလည္း ကဗ်ာအာရံုဝင္စားေနတာမ်ိဳးျဖစ္မိပါတယ္။ ကဗ်ာဓာတ္က စိတ္ကိုလံႈ႔ေဆာ္ေနလ်က္နဲ႔ လူကမအားလို႔ မေရးျဖစ္တာမ်ိဳး။ လူကအားေနလ်က္နဲ႔ ကဗ်ာဓာတ္က စိတ္ကိုလာမရိုက္ခတ္တဲ႔ အခါမ်ိဳးေတြလည္းရွိပါတယ္။ အဲဒီအက်ိဳးအေၾကာင္းနွစ္ခု တိုက္ဆိုင္သြားတဲ႔အခ်ိန္က ကဗ်ာပါပဲ။ ကဗ်ာေရးဖို႔ရယ္လို႔ သီးသန္႔သတ္မွတ္ထားတဲ႔ အခ်ိန္ဇယားမရွိပါဘူး။ အဲဒီလိုသတ္မွတ္ၿပီးေရးတယ္ဆိုရင္လည္း လုပ္ႀကံမႈတစ္ခုလို႔ ကြၽန္ေတာ္ယူဆတယ္။ ဘယ္လိုနည္းစနစ္ပိုင္းေတြနဲ႔ေရးတယ္ဆိုတာကေတာ႔ ေမးခြန္းအခ်က္(၄)မွာ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခဲ႔တဲ႔အတိုင္းပါပဲ။

၆။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ကြန္ဆက္ျခဴရယ္၊ အယ္လ္ပီ စသျဖင့္နဲ႔ ပုိ႔စ္္ေမာ္ဒန္ ပထမမ်ဳိးဆက္ စာေပအယူအဆေတြကုိ လက္ခံယုံၾကည္တဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြမွာ ကဗ်ာဆရာရဲ့ တစ္သီးပုဂၢလအာရုံခံစားမႈကုိ အဓိကမထားတဲ့၊ ေခတ္စနစ္လူမႈ၀န္းက်င္ရဲ့ အေၾကာင္းအရာ အျဖစ္အပ်က္ေတြကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳခ်င္တဲ့ အယူအဆမ်ဳိးေတြ ရွိေနၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီ အယူအဆေတြက ၁၉ ရာစုအလယ္ပုိင္းေလာက္က ျပင္သစ္နဲ႔ အဂၤလန္ႏုိင္ငံေတြမွာ ေခတ္စားခဲ့တဲ့ Aestheticism ရဲ့ စာေပအႏုပညာ အယူအဆေတြ။ Oscar Wilde တုိ႔လို ကုိယ္တုိ႔ဆီမွာဆုိရင္ ဆရာသစာနီတုိ႔လိုေပ့ါ အႏုပညာရသအဓိက၀ါဒီေတြက သန္႔စင္တဲ့ အႏုပညာဟာလူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ ကုိယ္က်င့္တရားဆုိင္ရာ ဆုံးမသြန္သင္မႈေတြနဲ႔ မေရာေထြးသင့္ဘူးလို႔ ယူဆခဲ့ၾကတယ္။ အႏုပညာဟာ အႏုပညာအတြက္ဆုိတဲ့ ေၾကညာခ်က္က Aestheticism ရဲ့ အႏွစ္ခ်ဳပ္ အယူအဆေပ့ါ။ ညီေလးတုိ႔ အျမင္ကေရာ...ကဗ်ာအႏုပညာမွာ ကဗ်ာဆရာရဲ့ တစ္သီးပုဂၢလ အာရုံခံစားမႈနဲ႔ေခတ္စနစ္လူမႈ၀န္းက်င္အေပၚ အျမင္ေတြ ပါသင့္ မပါသင့္။


ညီလင္းႏုိင္ - ကြ်န္ေတာ္ကေတာ႔ မိမိကိုယ္တိုင္ရဲ႕ တစ္သီးပုဂၢလ အာရုံခံစားမႈရယ္ ေခတ္ကရိုက္ခတ္ေနတဲ႔ ခံစားမႈေတြရယ္မပါရင္
လွပါတယ္ဆိုရင္ေတာင္ ေလာကနဲ႔ကင္းကြာေနတဲ႔ အလွတရားတစ္ခုပဲ ၿဖစ္ေနလိမ္႔မယ္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ကို မ်က္ကြယ္ၿပဳတာမ်ိဳး မၿဖစ္ေစဖို႔ ကြ်န္ေတာ္႔ကိုယ္ကြ်န္ေတာ္ ဆံုးမထားပါတယ္။

ရဲရင့္လမင္း - အႏုပညာဟာအႏုပညာအတြက္၊အႏုပညာဟာ ျပည္သူအတြက္ စသည္ျဖင့္ ဝိဝါဒအမ်ိဳးမ်ိဳး ခံယူခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ကဗ်ာအႏုပညာအပါအဝင္ အျခားေသာ အႏုပညာေတြဟာလည္း အခုထိ သက္ဝင္လႈပ္ရွား ေနဆဲပါ။အခုေခတ္အေနနဲ႔ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကဗ်ာအႏုပညာမွာ တစ္သီးပုဂၢလ အာရံုခံစားမႈအျပင္ ေခတ္စနစ္လူမႈဝန္းက်င္အေပၚအျမင္ေတြပါကို ပါသင့္တယ္လို႔ ခံယူတယ္။အ့ဲလိုမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ ဆားမပါတ့ဲဟင္းကိုစားရသလိုေပါ့ရႊတ္ရႊတ္ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ကဗ်ာအႏုပညာဟာ ေခတ္ကိုထင္ဟပ္ေစမယ့္ အာရံုခံစားပံု၊တည္ေဆာက္ပံု၊အေၾကာင္းခ်င္းရာ၊အယူအဆ အားလံုးဟာလက္ရွိ ေခတ္ကိုကိုယ္စားျပဳႏိုင္မွသာ ကဗ်ာဖတ္သူ ခံစားသူေတြအေနနဲ႔လည္း လတ္ဆတ္တ့ဲ ရသကို ခံစားခြင့္ရမွာပါ။အခုဆိုရင္သတင္းအခ်က္အလက္ဆန္တ့ဲ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြပါ ထြက္ေပၚလာေနတာကို သတိထားမိပါတယ္။ဒါကလည္း ယေန႔အိုင္တီေခတ္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္တစ္ခုကိုကဗ်ာရႈေထာင့္ကေနဆက္စပ္တင္ျပတာလို႔ နားလည္လက္ခံထားပါတယ္။

ဆူးရဲ - ကဗ်ာအနုပညာကေတာ႔ ေလာကမွာျဖစ္ပ်က္ေနတဲ႔ ဘယ္အရာနဲ႔မွ သီးျခားကင္းကြာေနလို႔ ရနိုင္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။ ကဗ်ာဖန္တီးသူ ကဗ်ာဆရာကိုယ္တိုင္က ေလာကထဲကလူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ကဗ်ာဆရာရဲ႔ တစ္သီးပုဂၢလအာရံုခံစားမႈနဲ႔ ေခတ္စနစ္ လူမႈဝန္းက်င္အေပၚအျမင္ေတြပါသင္႔ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္႔ အျမင္ေပါ႔။

၇။ ကုိယ့္ အျမင္ေျပာရရင္ ျမန္မာစာေပေလာကမွာ Realism အယူအဆနဲ႔ တန္ဖုိးစံႏႈန္းေတြကုိ စြဲလမ္းဆုပ္ကုိင္ထားတဲ့ အယ္ဒီတာေတြနဲ႔ စာေရးဆရာေတြ ရွိေနလို႔ ျမန္မာ၀တၳဳတုိ/ အက္ေဆး အေရးအသားေတြဟာ Realism နယ္ပယ္ထဲမွာပဲ ပိတ္မိေနၾကၿပီး ျမန္မာစကားေျပယဥ္ေက်းမႈ အသစ္ဖြံၿဖဳိးတုိးတက္မႈ မရွိဘဲ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရပ္တန္႔ေနတာလို႔ ျမင္မိတယ္။ ၁၉၉၅ ၀န္းက်င္ကေန ၂၀၀၅ ေလာက္အထိ ေခတ္စားရွင္သန္ခဲ့တဲ့ ေမာ္ဒန္နဲ႔ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္ စကားေျပေတြကေတာ့ ျခါင္းခ်က္ေပါ့ေလ။ ကဗ်ာအႏုပညာမွာ ဆုိရင္လည္း Modern Conservative ျဖစ္ေနတဲ့ ၀ါရင့္ ၀ါႏုကဗ်ာဆရာေတြ၊ အယ္ဒီတာေတြ ကဗ်ာဖတ္ ပရိသတ္ေတြ ရွိေနၾကေသးတယ္ ထင္တယ္။ အဲဒီလို Modern Conservative ေတြကုိ ျမန္မာကဗ်ာယဥ္ေက်းမႈ ဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္ေရးကုိ မလိုလားတဲ့သူေတြ၊ အေႏွာင့္ အယွက္ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစမယ့္ သူေတြလို႔ဆုိႏုိင္မလား။


ညီလင္းႏုိင္ - ကြ်န္ေတာ္ၿမင္မိတာက တားဆီးသူရွိေနရင္ေတာင္ တကယ္အားေကာင္းေမာင္းသန္နဲ႔ စီးဆင္းလာမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ ပိတ္ထားလို႔ မရႏိူင္ဘူးလို႔ ၿမင္မိပါတယ္။

ရဲရင့္လမင္း - တစ္ဦးတည္းအျမင္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ စကားေျပက ကဗ်ာေလာက္ အရွိန္အဟုန္မျပင္းဘူးလို႔ဆိုရပါမယ္။အခုထက္ထိလည္း ေဝဖန္ေရးပိုင္းမွာေရာ အေရးအသား အားထုတ္မႈအပိုင္းမွာပါ ေမာ္ဒန္နဲ႔ ပိုစ့္ေမာ္ဒန္စကားေျပ ကအားနည္းေနပါတယ္။အခုထက္ထိ စာေပဆုေတြခ်ီးျမွင့္ေနတ့ဲအထဲမွာ ေမာ္ဒန္အက္ေဆး ဝတၳဳတိုေတြ ေနရာမရေသးတာ သာဓကပါပဲ။ ခ်န္လွပ္ထားတာလား၊အားထုတ္မႈေတြက မျပည့္ဝေသးတာလားဆိုတာကိုေတာ့ ဝါရင့္ပညာရွင္ေတြအေနနဲ႔ ေထာက္ျပေျပာဆို အၾကံျပဳေဆြးေႏြးဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ တကယ့္တကယ္ အရိွန္အဟုန္ေကာင္းလာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဟန္႔တား ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို သူ႔အလိုလို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မွာပါ။

ဆူးရဲ -  သူတို႔ကိုလည္း ျမန္မာကဗ်ာယၪ္ေက်းမႈဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို မလိုလားတဲ႔သူေတြ အေနွာင္႔အယွက္အဟန္႔အတားျဖစ္ေစမယ္႔ သူေတြလို႔ ကြၽန္ေတာ္မထင္ပါဘူး။ ကိုယ္ယံုၾကည္ရာလမ္းအတိုင္း စီးဆင္းေနတဲ႔ျမစ္မႊာေတြလို႔ပဲ ျမင္မိတယ္။ စီးဆင္းအားအရွိန္အဟုန္နဲ႔ သမုဒၵရာဆီေရာက္ဖို႔က ကိုယ္ေရြးခ်ယ္ခဲ႔တဲ႔လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာမူတည္ပါလိမ္႔မယ္။ ပရိတ္သတ္ဆိုတာကေတာ႔ သူတို႔အာရံုခံစားနိုင္မႈအဆင္႔အတန္းအလိုက္ ထိုက္တန္တဲ႔အနုပညာကိုပဲ ကိုယ္စီနွစ္သက္လက္ခံရယူၾကလိမ္႔မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

၈။ အြန္လိုင္း ကဗ်ာယဥ္ေက်းမႈဘက္ တစ္ခ်က္ေလာက္ လွည့္ၾကည့္လိုက္ရေအာင္။ အြန္လိုင္းက ကဗ်ာဆရာေတြနဲ႔ ကဗ်ာေတြအေပၚ ညီေလးတုိ႔ အျမင္ကုိ အုပ္စုနဲ႔ အမ်ဳိးအစားေတြ ခြဲျခားေ၀ဖန္ေပးပါ။ အြန္လိုင္းနဲ႔ ပရင့္တ္မီဒီယာ ပဋိပကၡ ကိစၥ၊ အႏုပညာဗီဇနဲ႔ ကဗ်ာဖန္တီးမႈ အေတြ႔အၾကဳံ အႏုအရင့္ကိစၥ၊ အယ္ဒီတာ မရွိတဲ့ မီဒီယာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုိယ့္ကဗ်ာကုိယ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရးလို႔ရေနတဲ့ အခြင့္အလမ္းရဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ေကာင္းက်ဳိး ဆုိးက်ဳိး၊ အနုပညာ အဆင့္အတန္း သိပ္မရွိတဲ့ ကဗ်ာေတြေအာက္က Like & Comment ကိစၥေတြက အစေပ့ါ။

ညီလင္းႏုိင္ - ကြ်န္ေတာ္႔အေနနဲ႔ကေတာ႔ ၿမန္မာႏိူင္ငံဆိုတဲ႔ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာဆိုရင္ ၿမန္မာႏိူင္ငံသားလို႔ပဲ ၿမင္ထားပါတယ္။ ဘာကိုမွ မခြဲခ်င္ဘူး။ အခ်ိန္တန္ရင္ ဘယ္သူပဲၿဖစ္ေစ တကယ္လုပ္ေနသူပဲ က်န္ေနခဲ႔မယ္လို႔ ၿမင္မိပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ တကယ္မလုပ္ႏိူင္တဲ႔တစ္ေန႔ ကြ်န္ေတာ္ က်န္ေနခဲ႔မွာပါ။

ရဲရင့္လမင္း - အခု ၂၀၁၃ အြန္လိုင္းေပၚမ်ာ အမ်ားဆံုးေတြ႔ေနရတာကေတာ့ ေခတ္ေပၚကဗ်ာ၊နီယိုေမာ္ဒန္၊PEMSKOOL က ကဗ်ာေတြနဲ႔ စမ္းသပ္ကဗ်ာ အမ်ိဳးအစားေတြပါပဲ။တျခားကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြလည္း ရိွေနပါတယ္။ဒါေပမယ့္ အရိွန္အဟုန္က သိပ္မျပင္းဘူးလို႔ထင္ပါတယ္။အခုလိုကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြ စံုလင္မ်ားျပားလာတာ ေကာင္းပါတယ္။ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ေလ့လာခြင့္၊ေရြးခ်ယ္ခြင့္ျပီးေတာ့ စမ္းသပ္ခြင့္ေတြပါပိုရလာပါတယ္။ လက္ရိွျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာေနတ့ဲ ကဗ်ာပံုစံ၊အယူအဆ၊အားသာခ်က္ေတြကိုယူျပီး ကိုယ္ပိုင္ဟန္ေတြကို တည္ေဆာက္လာႏိုင္လို႔ပါပဲ။ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔အခုလို ေရြးခ်ယ္စမ္းသပ္ခြင့္ေတြရလာတာ အားတက္စရာပါပဲ။ တစ္ခုခ်င္းစီအမ်ိဳးအစားခြဲျပဖို႔ကေတာ့ ခက္ခဲတ့ဲကိစၥပါ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ေလ့လာသင္ယူဆဲမို႔ Detail ေျပာျပဖို႔ခက္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ပရင့္မွာနာမည္ရေနတ့ဲ ဆရာ/မေတြလည္း အြန္လိုင္းမွာ စိတ္အားထက္သန္စြာပါဝင္လာၾကပါျပီ။ ပရင့္က ကဗ်ာေတြ/စကားေျပေတြ အေနနဲ႔ အြန္လိုင္းေပၚကိုေရာက္ဖို႔ လြယ္ကူေနေပမယ့္ အြန္လိုင္းေပၚကကဗ်ာေတြ/စကားေျပေတြကေတာ့ ပရင့္ေပၚကိုေရာက္ဖို႔ ခက္ခဲေနဆဲပါ။ ဒါေပမယ့္ အြန္လိုင္းကိုနားလည္လက္ခံတ့ဲ ေခတ္အျမင္ရိွတ့ဲ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာအယ္ဒီတာဆရာသမားေတြကေတာ့ အြန္လိုင္းေပၚက လူငယ္ေတြကိုေနရာေပးလာၾကတာလည္းေတြ႔ေနရပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အဆင္ေျပသြားမယ့္ ကိစၥလို႔ျမင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဖန္တီးေနတ့ဲအႏုပညာဟာ အဆင့္အတန္းမမီတ့ဲအႏုပညာအမ်ိုးအစားဆိုတာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔မသိတ့ဲသူေတြကေတာ့ Like & Comment ေတြအတြက္ ခပ္ညံ့ညံ့အေရးအသားေတြကို ဆက္လက္ပံုေဖာ္ေနၾကဦးမွာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း အြန္လိုင္းကို အေပ်ာ္သေဘာနဲ႔ ဝင္ေရာက္လက္တည့္စမ္းလိုသူေတြလည္းပါေကာင္းပါေနမွာပါ။ အြန္လိုင္းက Open ခ်ည္းပြင့္ေနတာဆိုေတာ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကင္းလြတ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္လိုခ်င္တာကိုသာ အက်ိဳးရိွရိွအသံုးခ်တက္ဖို႔ပဲလိုတယ္လို႔ျမင္ပါတယ္။

ဆူးရဲ - အြန္လိုင္းက ကဗ်ာဆရာေတြနဲ႔ ကဗ်ာေတြအေပၚ အုပ္စုနဲ႔အမ်ိဳးအစားေတြခြဲျခားေဝဖန္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္တဲ႔ကိစၥတစ္ခုပါပဲ အစ္ကိုေရ။ အြန္လိုင္းမွာက ကဗ်ာေရးသူမ်ားသလို၊ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြကလည္း ကြၽန္ေတာ္လက္လွမ္းမမွီနိုင္တာေတြအထိ အမ်ားအျပားရွိၾကတယ္ေလ။ အြန္လိုင္းနဲ႔ ပရင္႔မီဒီယာကိစၥကေတာ႔ ကြၽန္ေတာ္သိပ္မသိလို႔ မေျဖပါရေစနဲ႔။ အြန္လိုင္းကေတာ႔ အယ္ဒီတာမရွိတဲ႔မီဒီယာျဖစ္တဲ႔အတြက္ တခ်ိဳ႔ကဗ်ာေရးသူေတြက ကဗ်ာဖတ္သူေရွ႔ ကိုယ္႔ကဗ်ာကိုခ်ျပခ်င္စိတ္ေစာလြန္းတာလားမသိဘူးေပါ႔။ ဆူလြယ္နပ္လြယ္သေဘာမ်ိဳးေတြလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အြန္လိုင္းရယ္၊ ပရင္႔ရယ္ စိတ္ထဲမွာမထားဘဲ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္စိတ္ႀကိဳက္ၿဖစ္မွ ကဗ်ာဖတ္သူကို ေစတနာပါပါခ်ျပၾကတဲ႔ ကဗ်ာဆရာေတြလည္း အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ အနုပညာအဆင္႔အတန္းသိပ္မရွိတဲ႔ ကဗ်ာေတြေအာက္က Like & Comment ကိစၥေတြက အြန္လိုင္းေပၚမွာရွိတဲ႔ကဗ်ာဆရာတိုင္းလိုလို သိေနၾကတဲ႔ကိစၥဆိုေတာ႔ သိပ္အေထြအထူးေျပာဖို႔မလိုေလာက္ေတာ႔ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ တစ္ခါတုန္းက ကြၽန္ေတာ္တင္ဖူးတဲ႔ status တစ္ခုလိုပါပဲ။" လူကိုဖတ္ၾကည္႔ေတာ႔ လႊတ္ေကာင္းတဲ႔ကဗ်ာဆိုလား "

၉။ ျမန္မာကဗ်ာေလာကမွာ ကဗ်ာခ်ဥ္းကပ္ခံစား ေ၀ဖန္မႈ လုပ္ၾကတဲ့အခါ တန္ဖုိးထား နားလည္ခံစားမႈ( Appreciation ) နဲ႔ ေကာင္းဆုိး ေ၀ဖန္ ခ်ဥ္းကပ္သုံးသပ္( Criticize ) လုပ္တာ ဆုိၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားလုံး လုပ္ေဆာင္ၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဆရာျမဇင္၊ ဆရာ မင္းလွညြန္႔ၾကဴး၊ ဆရာမ်ုဳိးသန္႔၊ ကုိမင္းခက္ရဲ၊ သူရနီတုိ႔ရဲ့ ကဗ်ာခ်ဥ္းကပ္မႈေတြက Criticize ဘက္ကုိ အေလးသာၿပီး ဆရာေမာင္သာခ်ဳိနဲ႔ ကုိ ေအာင္ခင္ျမင့္တုိ႔က Appreciation ဘက္ကုိ အေလးသာတယ္လို႔ ကုိယ္ ျမင္တယ္။ ျမန္မာကဗ်ာေ၀ဖန္ေရးအေပၚ ညီေလးတုိ႔ရဲ့ အျမင္။ ၿပီးေတာ့ အခု ႏွစ္ပုိင္း အြန္လုိင္းမွာ သေဘာထားအျမင္မ်ုဳိးစုံနဲ႔ လူေျပာသူေျပာမ်ားေနတဲ့ ေမာင္ဂ်ဳိကာရဲ့ ကဗ်ာခ်ဥ္းကပ္မႈေတြနဲ႔ လူမႈေရး ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြအေပၚ အျမင္။

ညီလင္းႏုိင္ - ေဝဖန္ေရးကေတာ႔ ဘယ္နယ္ပယ္မွာမဆို မရွိမၿဖစ္လိုအပ္ပါတယ္။ တစ္ခုေတာ႔ ရွိတာေပါ႔။ အၿပဳသေဘာနဲ႔ ေဝဖန္တာဆိုရင္ ဘယ္သူမဆို နားလည္ လက္ခံၿပီး က်ိဳးႏြံစြာ ခံယူမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္႔ငါးခ်ဥ္ကိုယ္ခ်ဥ္ေနတာမ်ိဳးကေတာ႔ လူတိုင္းကိုယ္စီမွာ ဘဝေပးအသိ အနုပညာအသိနဲ႔ ၿမင္ေတြ႕ေနႀကမွာ ၿဖစ္လို႔ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ဘာမွ ရွိမလာႏိူင္တာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဆရာေမာင္ဂ်ိဳကာကိုလည္း စိတ္ရင္းအမွန္အတိုင္းေၿပာရရင္ ကဗ်ာေဗဒပညာရွင္တစ္ေယာက္အၿဖစ္ ေလးစားမိပါတယ္။ မ်က္နွာဖံုးခြ်တ္ၿပီး အၿပဳသေဘာနဲ႔ ေဝဖန္တာဆိုရင္ ကဗ်ာအသိုင္းအဝိုင္းႀကီးတစ္ခုလံုးက ဝမ္းေၿမာက္ဝမ္းသာ  ႀကိဳဆိုေနမွာ ေသခ်ာပါတယ္။

ရဲရင့္လမင္း - ေဝဖန္ေရးကေတာ့ ဘယ္ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ရိွေနမွာပါပဲ။အျပဳသေဘာနဲ႔ ေဝဖန္တ့ဲ အခ်က္အလက္က်က် ေဝဖန္ေရးေတြကိုၾကိဳဆိုလက္ခံသလို ေဝဖန္ေရးဗန္းျပျပီး ေနာက္ကြယ္က လူမႈေရးတိုက္ခိုက္မႈေတြကိုေတာ့ အျပင္းအထန္ရႈံ႕ခ်ပါတယ္။ အဆင့္မရိွတ့ဲလုပ္ရပ္လို႔ျမင္ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ျပီးမွ တိုက္ခိုက္ရဲတ့ဲသူေတြကိုေတာ့ ဘယ္ေလာက္ပဲေတာ္ေန၊တက္ေနပါေစ အထင္လည္းမၾကီးပါဘူး။ ေလးစားမႈလည္းမေပးႏိုင္ပါဘူး။ မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ထားတ့ဲ ေမာင္ဂ်ိဳကာ ကိုလည္း ဒီစကားဝိုင္းကေန ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးဖို႔ဖိတ္ေခၚပါတယ္။

ဆူးရဲ - တတ္သိနားလည္တဲ႔ဆရာေတြအေနနဲ႔ Appreciation ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ Criticize ပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်ားမ်ားလုပ္ေပးနိုင္ေလ ျမန္မာကဗ်ာေလာကအတြက္ ပိုအက်ိဳးရွိေလလို႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္ျမင္တယ္။ ေမ်ွာ္လည္း ေမ်ွာ္လင္႔ပါတယ္။ ေမာင္ဂ်ိဳကာကိုေတာ႔ ကဗ်ာဆိုင္ရာ သီးသန္႔ေဝဖန္ခ်ၪ္းကပ္မႈေတြဆိုရင္ကဗ်ာေလာကအတြက္ တစံုတရာအက်ိဳးျပဳသူတစ္ေယာက္အျဖစ္ လက္ခံရမွာပါ။ လူမႈေရးတိုက္ခိုက္လိုစိတ္ေတြ ေရာေနွာမေနဘူး ဆိုရင္ေပါ႔။

၁၀။ ၂၀၁၀ အလြန္ ေခတ္ျပဳိင္ျမန္မာကဗ်ာ အခင္းအက်င္းမွာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာ၊ အယ္လ္ပီ၊ ကြန္ဆက္ျခဴရယ္၊ စမ္းသပ္၊ ဖလာ့ဖ္၊ စကားေျပကဗ်ာ စသျဖင့္ ကဗ်ာအယူအဆ/ အမ်ဳိးအစားေတြ ရွိေနၾကတယ္။ ေခတ္ျပဳိင္ကဗ်ာ( Contemporary Poetry) ဆုိတဲ့ ေ၀ါဟာရအေပၚမွာလည္း အျမင္နဲ႔ ၀ိ၀ါဒ အမ်ဳိးမ်ုဳိး ကြဲျပားေနၾကတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ကုိေဇာ္ေဇာ္ထြန္းကေတာ့ ေခတ္ၿပဳိင္ကဗ်ာလို႔ ျမန္မာလို မေျပာဘဲ Contemporary Poetry လုိ႔ အဂၤလိပ္လို တုိက္ရုိက္ သုံးႏႈန္းေျပာဆုိဖုိ႔ အၾကံေပးထားတယ္။ ေခတ္ၿပဳိင္ကဗ်ာဆုိတာ တခ်ဳိကဗ်ာဆရာေတြ ယူဆေနသလို ကဗ်ာအမ်ဳိးအစားသစ္ တစ္ခုလား။ ဒါမွမဟုတ္ ၂၀၁၀ အလြန္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အသစ္ျဖစ္ထြန္းလာတဲ့ ကဗ်ာအမ်ုဳိးအစားသစ္ေတြကုိ ျခဳံငုံေခၚေ၀ၚတဲ့ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ေ၀ါဟာရတစ္ခုလား။ ညီေလးတုိ႔ ဘယ္လို ခြဲျခားနားလည္ထားလဲ။ ညီေလးတုိ႔ အျမင္နဲ႔ဆုိရင္ ေခတ္ေပၚကဗ်ာကုိေရာ ၂၀၁၀ အလြန္ ေခတ္ၿပဳိင္ကဗ်ာစာရင္းထဲ ထည့္မလား။ ခ်န္ထားခဲ့ခ်င္လား။ ၿပီးေတာ့ လာမယ့္ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခု အတြင္း ေခတ္ျပဳိင္ျမန္မာကဗ်ာရဲ့ အလားအလာ။ ဘယ္လို ကဗ်ာအမ်ဳိးအစားေတြ ဆက္လက္ ရွင္သန္ရပ္တည္ ေနႏုိင္မယ္ ထင္လဲ။ ဘယ္လို ကဗ်ာ အမ်ုဳိးအစားသစ္ေတြ အသစ္ ေပၚေပါက္ ထြန္းကားလာမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္း ထင္ေၾကးေပးမလဲ။


ညီလင္းႏုိင္ - ကြ်န္ေတာ္႔အၿမင္ကေတာ႔ လက္ရွိ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားအကုန္လံုးကို ၿခံဳငံုၿပီးေခၚတာလို႔ ယူဆထားပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္႔အေနနဲ႔ကေတာ႔ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေႀကာင္႔ ကဗ်ာဓာတ္စီးဝင္လာခဲ႔ရတာမို႔ ေခတ္ေပၚကို မိခင္ေနရာမွာ ထားထားပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ခ်န္ခဲ႔သည္ၿဖစ္ေစ မခ်န္ခဲ႔သည္ၿဖစ္ေစ အေမဟာ အေမပါပဲ။ အနာဂတ္အတြက္ကေတာ႔ လက္ရွိလူငယ္ေတြရဲ႕လက္ထဲမွာ မူတည္ပါတယ္ အစ္ကို။ ေခတ္ကိုမ်က္ကြယ္မၿပဳတဲ႔ အႏုပညာမွန္သမွ် ေခတ္နဲ႔အတူတူ တစ္သားထဲစီးဆင္းေနမယ္ဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္ ယံုႀကည္ပါတယ္။


ရဲရင့္လမင္း - ဒီေမးခြန္းရဲ႕အေျဖကိုေတာ့ ျမန္မာျပည္က ကဗ်ာေဗဒပညာရွင္ေတြက ေျဖဆိုသတ္မွတ္ေပးမွ သင့္ေလ်ာ္မွာပါ။လူငယ္ေတြကေခတ္ကို လက္ေတြ႔က်က်ျဖတ္သန္းေနပါတယ္။ေကာင္းတာ၊ဆိုးတာ၊ျဖဴတာ၊မဲတာေတာ့ တပိုင္းေပါ့။ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ေတာ့ လူငယ္ေတြဟာ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ပံုစံခြက္ေတြနဲ႔မေနခ်င္တ့ဲ လူတန္းစားတစ္ရပ္ပါပဲ။ကဗ်ာအႏုပညာကိုသင္ယူေလ့လာ အားထုတ္ဆဲလူငယ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ လြတ္လပ္တ့ဲအေတြးအျမင္နဲ႔ လတ္ဆတ္တ့ဲ ကဗ်ာေတြကိုပဲ ေခတ္နဲ႔အညီ ဆက္လက္ဖန္တီးခ်င္ပါတယ္။ ဝါရင့္ သမၻာရင့္ကဗ်ာအႏုပညာရွင္ေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာေတာ့ ဒီေမးခြန္းရဲ႕အေျဖက အဆင္သင့္ရိွေကာင္းရိွေနလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါေၾကာင္း။

ဆူးရဲ - ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာ(Contemporary Poetry) ဆိုတဲ႔ေဝါဟာရကို ကြၽန္ေတာ္႔အေနနဲ႔ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားအသစ္တစ္ခုလို႔ လက္ခံမထားသလို ၊ ၂၀၁၀အလြန္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အသစ္ျဖစ္ထြန္းလာေနတဲ႔ ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားသစ္ေတြကို ၿခံဳငံုေခၚေဝၚတဲ႔ ပညာရပ္ဆိုင္ရာေဝါဟာရတစ္ခုလို႔ လက္ခံဖို႔လည္း ခဲယၪ္းေနပါေသးတယ္။ လက္ရွိျဖတ္သန္းေနတဲ႔ ေခတ္စနစ္နဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ ျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္ေနတဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္အေၾကာင္းျခင္းရာေတြပါတဲ႔ကဗ်ာမ်ိဳးေတြကိုေတာ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာ(Contemporary Poetry) ဆိုတဲ႔ေဝါဟာရကိုအသံုးျပဳဖို႔ သေဘာတူခ်င္ပါတယ္။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာလို႔ဆိုေပမယ္႔လည္း လက္ရွိေခတ္ၿပိဳင္အေၾကာင္းျခင္းရာေတြနဲ႔ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ထားတဲ႔ကဗ်ာဆိုရင္ ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာစာရင္းထဲ ထည္႔သြင္းစၪ္းစားသင္႔တယ္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။ လာမယ္႔ဆယ္စုနွစ္တစ္ခုအတြင္း ေခတ္ၿပိဳင္ျမန္မာကဗ်ာရဲ႔အလားအလာနဲ႔ ဘယ္လိုကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြရွင္သန္ရပ္တည္ေနနိုင္မလဲဆိုတာက ကဗ်ာဆရာေတြအားလံုးရဲ႔အေပၚမွာ မူတည္ေနတာမို႔ ေျပာဖို႔ခက္ပါတယ္။ ဘယ္လို ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားသစ္ေတြ အသစ္ေပၚေပါက္ျဖစ္ထြန္းလာမယ္ဆိုတာ ေလာေလာဆယ္မခန္႔မွန္းတတ္ေသးပါဘူး။ လက္ရွိအေျခအေနအရေတာ႔ ဖတ္ေနရတဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ျမန္မာကဗ်ာအေတာ္မ်ားမ်ားကို ေက်နပ္အားရနွစ္သက္မိပါတယ္။

ေအာင္ရင္ၿငိမ္း